Tìm hiểu các loại dụng cụ cắt gọt cơ khí cho máy CNC

Các loại dụng cụ cắt gọt cơ khí là thành phần không thể thiếu trong quá trình gia công kim loại, đảm bảo việc tạo hình, cắt gọt và hoàn thiện sản phẩm với độ chính xác cao. Việc lựa chọn dụng cụ cắt gọt phù hợp có thể ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu suất và chất lượng gia công. Vì vậy, việc hiểu rõ về các loại dụng cụ cắt gọt cơ khí, yêu cầu kỹ thuật cần có, và cách xử lý khi dụng cụ bị mòn là vô cùng quan trọng để đảm bảo quá trình sản xuất được diễn ra suôn sẻ và đạt hiệu quả cao.

1. Tổng quan về các loại dụng cụ cắt gọt cơ khí

Các loại dụng cụ cắt gọt cơ khí được sử dụng rộng rãi trong ngành gia công cơ khí để loại bỏ phần vật liệu không cần thiết, giúp tạo ra các chi tiết có hình dạng, kích thước và độ chính xác như mong muốn. Những dụng cụ này có thể được lắp trên nhiều loại máy công cụ như máy tiện, máy phay, máy khoan, máy bào,… nhằm phục vụ cho các quá trình gia công khác nhau.

Để đạt được hiệu quả trong quá trình cắt gọt, các dụng cụ gia công cơ khí thường được làm từ vật liệu có độ cứng cao hơn vật liệu của chi tiết gia công. Điều này giúp chúng duy trì độ sắc bén và chịu được lực tác động lớn từ quá trình cắt gọt.

2. Yêu cầu đối với các dụng cụ cắt gọt cơ khí

Đối với các loại dụng cụ cắt gọt cơ khí trong gia công CNC, chúng cần phải đáp ứng nhiều yêu cầu kỹ thuật để đảm bảo quá trình gia công diễn ra suôn sẻ, ổn định, đạt được độ chính xác mong muốn và giảm thiểu tối đa các rủi ro không cần thiết.

Mặc dù có nhiều kiểu dáng và kích thước khác nhau, nhưng các dụng cụ cắt gọt cơ khí thường cần phải tuân thủ những tiêu chí cơ bản sau:

• Độ cứng: Dụng cụ cắt phải có độ cứng cao hơn so với phôi gia công và đủ bền để tránh biến dạng trong quá trình cắt.
• Độ bền cơ học: Dụng cụ phải chịu được áp lực lớn trong quá trình gia công mà không bị hỏng.
• Độ bền nhiệt: Dụng cụ phải duy trì được độ cứng và độ bền ngay cả khi phải chịu nhiệt độ cao phát sinh trong quá trình cắt.
• Độ chống mài mòn: Dụng cụ cần có khả năng chống lại sự mài mòn trong suốt quá trình sử dụng.

3. Các loại dụng cụ cắt gọt cơ khí phổ biến

2.1. Dao tiện

Dao tiện là một trong các loại dụng cụ cắt gọt cơ khí quan trọng nhất trong xưởng gia công cơ khí, thường dùng để tạo ra các chi tiết có dạng tròn xoay như trục, lỗ, hoặc côn. Dao tiện được chia thành nhiều loại khác nhau dựa trên chức năng, hướng tiện, và kết cấu. Một số loại dao tiện phổ biến bao gồm:

• Dao tiện ngoài: Được sử dụng để gia công bề mặt ngoài của chi tiết.
• Dao tiện trong: Dùng để gia công các lỗ bên trong.
• Dao tiện ren: Chuyên dùng để tiện ren trên bề mặt chi tiết.
• Dao tiện cắt đứt: Dùng để cắt chi tiết thành các phần nhỏ hơn.

Các loại dao tiện CNC ngày nay còn có thiết kế thay thế lưỡi dao tiện dễ dàng, giúp kéo dài tuổi thọ dụng cụ và tăng tính linh hoạt trong quá trình gia công.

3.2. Dao phay

Một trong các loại dụng cụ cắt gọt cơ khí phổ biến là dao phay, dùng trong quá trình phay để tạo hình các chi tiết phức tạp như rãnh, lỗ, bánh răng. Dao phay được phân loại dựa theo các yếu tố như hình dạng răng, hướng răng, và cấu tạo của dao. Một số loại dao phay thông dụng bao gồm:

• Dao phay ngón: Dùng để gia công các bề mặt phức tạp.
• Dao phay mặt: Dùng để gia công bề mặt lớn và phẳng.
• Dao phay rãnh: Dùng để cắt các rãnh trên chi tiết.
• Dao phay cầu: Sử dụng để gia công các bề mặt cong.

Dao phay có khả năng loại bỏ lượng lớn vật liệu thừa, giúp gia công nhanh chóng và hiệu quả, đặc biệt trong các ứng dụng yêu cầu độ chính xác cao.

3.3. Mũi khoan

Mũi khoan là dụng cụ cắt gọt chuyên dùng để tạo lỗ trên các vật liệu kim loại. Mũi khoan có thể sử dụng trên nhiều loại máy, từ các máy CNC lớn đến các máy khoan cầm tay nhỏ. Các loại mũi khoan thông dụng bao gồm:

• Mũi khoan xoắn: Loại phổ biến nhất, dùng để khoan lỗ sâu.
• Mũi khoan gắn mảnh: Có thể thay thế phần đầu mũi khoan để sử dụng lâu dài.
• Mũi khoan định tâm: Giúp khoan lỗ chính xác trước khi sử dụng mũi khoan lớn hơn.

3.4. Mũi doa

Mũi doa được sử dụng để mở rộng lỗ và hoàn thiện bề mặt gia công, đảm bảo kích thước và độ nhẵn của lỗ đạt yêu cầu kỹ thuật. Mũi doa có thể được làm từ vật liệu thép gió hoặc các loại hợp kim cứng, đảm bảo độ bền cao.

3.5. Mũi taro

Mũi taro là dụng cụ dùng để tạo ren cho các chi tiết, có thể tạo ra cả ren ngoài và ren trong. Mũi taro thường được chia thành mũi taro cắt và mũi taro nén, trong đó mũi taro cắt dùng phương pháp cắt phoi để tạo ren, còn mũi taro nén tạo ren bằng cách nén vật liệu mà không tạo ra phoi.

4. Cách xử lý khi các loại dụng cụ cắt gọt cơ khí bị mòn

Trong quá trình sử dụng, các dụng cụ cắt gọt cơ khí sẽ chịu tác động lớn từ lực cắt và ma sát, dẫn đến việc bị mài mòn theo thời gian. Khi dụng cụ bị mòn, nó không còn giữ được độ sắc bén, gây ảnh hưởng đến chất lượng gia công và độ chính xác của sản phẩm.

Để khắc phục tình trạng này, có hai giải pháp phổ biến:

• Mài lại dụng cụ: Sử dụng các máy mài chuyên dụng để phục hồi độ sắc bén của dụng cụ. Phương pháp này phù hợp khi dao cắt chỉ bị mòn nhẹ.
• Thay thế dụng cụ mới: Nếu dụng cụ đã mòn quá nhiều, việc thay thế dụng cụ mới sẽ đảm bảo hiệu quả gia công tốt hơn và tránh ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm.

Các loại dụng cụ cắt gọt cơ khí đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo chất lượng và hiệu quả của quá trình gia công kim loại. Việc nắm rõ các loại dụng cụ cắt gọt và cách xử lý khi dụng cụ bị mòn sẽ giúp tối ưu hóa quy trình sản xuất. Đồng thời, việc chọn mua dụng cụ cắt gọt chất lượng từ các nhà cung cấp uy tín sẽ giúp duy trì hiệu suất và độ bền của công cụ, từ đó nâng cao hiệu quả gia công và chất lượng sản phẩm cuối cùng.